17. Cha NICOLAS HUỲNH VĂN NGHI

Tiểu sử

Cha sinh ngày 1-5 1927 tại Vĩnh Hội Sài Gòn. Ngài được cử đi du học tại Paris từ 1950 đến 1953 và chịu chức linh mục ngày 29-6 1953 tại Vương Cung Thánh Đường Notre Dame de Paris.

Sau khi làm giáo sư ở Tiểu chủng viện Sài Gòn (1953 – 1957) và làm quản lý cho Đại và Tiểu chủng viện (1957 – 1961), năm 1961, Ngài về làm Chánh Sở Gò Vấp.

Trong thời gian ở đây (từ 1961–1965), Ngài cho cất trường trung học Sao Mai, xây ba nhà ngủ cho các cô nhi và sau này thêm những chi nhánh khác như Cây Dương I và II, Xuân Trường I và II, Dốc 47 nơi huấn nghệ cho các thiếu nhi. Do đó địa phận đã chọn Ngài làm Giám đốc Liên hội các cô nhi viện.

Ngày 1-8-1965, Họ Tân Định hân hạnh đón Ngài về làm chánh xứ. Lúc đó Ngài được 38 tuổi.

Năm 1967, Ngài được chọn làm Giám đốc Caritas Sài Gòn. Ngài còn được mời làm Chủ tịch Ủy ban soạn thảo Giáo lý toàn quốc, cho in cuốn Giáo lý Công giáo còn gọi là “Giáo Lý Tân Định”. Năm 1969, Đức Tổng Giám Mục cử Ngài làm Giám đốc phong trào Cursillos.

Nhận thấy Cha Nicolas Nghi là người có khả năng phục vụ, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI đã cất nhắc Ngài lên chức Giám Mục phụ tá giáo phận Sài Gòn ngày 29-7-1974, Và sau đó, ngày 11-8 1974 nghi lễ tấn phong được cử hành tại Vương Cung Thánh Đường Sài Gòn do Đức Hồng Y Angelo Rossi, Tổng trưởng Bộ Phúc Âm hóa chủ sự. Vào lúc 16g cùng ngày, Đức tân Giám Mục đã về dâng thánh lễ tạ ơn tại Nhà Thờ Tân Định.

Ngày 27-10-1974, Đức Cha Nicolas Huỳnh văn Nghi về Tòa Giám Mục Sài Gòn, Họ Đạo Tân Định chuẩn bị đón Cha Sở mới. Ngày 06-12-1979, Ngài được chọn làm Giám Mục tiên khởi Phan Thiết và ngày 10-08-1993, Giám Quản Địa phận TP.HCM cho đến năm 1998.

Sinh hoạt

Để việc thông tin liên lạc và hướng dẫn mục vụ được hữu hiệu hơn, năm 1966 Cha Nghi cho ra tờ báo “Tuần san Tân Định”. Mỗi gia đình công giáo trong Họ Đạo đều được một tờ để đọc, do các Khóm trưởng đem tới. Tờ tuần báo này liên tục phục vụ Họ Đạo cho tới ngày 27-4-1975, tức năm thứ 10 và ra được 477 số. Nội dung gồm có Tiếng nói của Gia trưởng, những sinh hoạt trong Họ đạo, phần tin tức giải thích bài Tin mừng ngày Chúa Nhật và một số bài có tính cách giáo dục giúp cho thanh niên và thiếu nhi.

Hội các Bà Mẹ Công giáo được tái lập, số Hội viên gia tăng. Chi Họ Công Lý và Cầu Mới cũng có Hội các Bà Mẹ. Ngoài ra, Ngài còn lập các đoàn thể mới: Đoàn thể Gia đình phạt tạ, Đoàn Thanh niên công giáo, Đoàn Phụ Huynh và Nữ đoàn Bác ái, Hiệp hội Thánh Mẫu, phát triển thêm đạo binh Đức Mẹ, thành lập liên Prae sidia.Các đoàn thể khác vẫn được duy trì, củng cố và tăng cường: Hội Vinh Sơn, Hội con Đức Mẹ, Hội Thiếu Nhi Thánh Thể, Hội Thanh Niên và nhất là Hội Legio Mariae từ 3 tiểu đội lên 17 tiểu đội.

Các Hội Đoàn này mang sứ mạng giáo dục và đào tạo những tâm hồn tông đồ như:

• Hội Thiếu Nhi Thánh Thể, Hội Thanh niên, Hội con đức Mẹ giúp thanh thiếu niên thánh hóa bàn thân và làm sáng danh Chúa qua cuộc sống.
• Đoàn phụ huynh còn đảm nhiệm những công tác xã hội: giữ xe cho người đi dự lễ, tham gia vào tổ chức phụng vụ
• Các bà mẹ công giáo và nữ đoàn bác ái tổ chức những lớp huấn luyện nghề gia chánh cho các thiếu nữ nghèo
• Hội Vinh Sơn đến thăm viếng và giúp đỡ người nghèo về mặt vật chất.
• Các nhóm đạo binh Đức Mẹ thăm viếng và tiếp xúc với những người xung quanh đã giúp anh em sống đạo và đem Chúa đến cho những ai chưa biết.

Cha Nicolas còn cho mở các lớp: Anh văn, Âu dược, Y tế xã hội, cắt may, thêu đan và các lớp huấn nghệ khác.

Ngoài những sinh hoạt của Họ Đạo, Cha Nicolas còn có những sinh hoạt khác rộng rãi hơn khiến họ Tân Định trở thành một trung tâm sinh hoạt của giáo phận. Một số Hội đoàn đã xuất hiện như: Hội cựu sinh viên công giáo, Phong trào Cursillos, Phong trào trí thức Công giáo (Pax Romana, trụ sở: lầu 3 Nhà xứ), Hội Y tá Công giáo, Hội văn nghệ sĩ công giáo, Hội cựu chủng sinh, Liên hội các cô nhi viện.

Tóm lại, dưới thời Cha Nicolas các hội đoàn hoạt động rất mạnh, công tác tông đồ đa dạng của các Hội đoàn làm cho sinh hoạt tôn giáo thêm phong phú

Giáo dân

Về đến Tân Định, công việc đầu tiên của Ngài là tổ chức công việc hành chánh và mục vụ của Họ đạo. Ngài thiết lập Hội đồng Giáo Xứ gồm có: Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Thư ký, Thủ quỹ, các ông Trưởng khu và Trưởng Khóm. Họ Đạo được chia ra 14 Khu và mỗi khu có từ 6 – 12 khóm.

Năm 1967, Cha Nicolas cho lập sổ gia đình công giáo. Số giáo dân ghi nhận được là 14.986 người. Trong 9 năm làm Chánh xứ Tân Định, Cha Nicolas đã làm cho cơ cấu tổ chức trong Họ Đạo vững chắc : Ban Hành Giáo, các khu khóm đều có khu trưởng, khóm trưởng, các hội đoàn phát triển giúp cho công việc truyền giáo được dễ dàng và mạnh mẽ hơn.

Cơ sở vật chất

Cha Nicolas rất chú tâm đến việc xây dựng cơ sở vật chất cho Họ đạo. Ngài tân trang Ngôi Thánh Đường: cho sơn phết, lót gạch cho bằng phẳng, sửa tháp chuông nhiều nơi đã dột, cho bọc nệm các ghế quỳ. Công tác này tốn hết 492.547đ.

Công việc thứ hai của Cha Nicolas là xây dựng lại Nhà xứ Tân Định vì nhà xứ cũ quá chật hẹp và cũ kỹ. Nhà xứ mới được xây trong 3 đợt và được dâng kính Đức Mẹ Chúa Trời:

• Đợt I : Ngày 1-9-1968 phần phía ngoài đường Hai Bà Trưng, tầng trệt cho ngân hàng Đại Nam mượn làm chi nhánh tại Tân Định.
• Đợt II : Ngày 31-8-1969 phần phía trong.
• Đợt III : Ngày 6-12-1972 thêm lầu 4Số tiền dùng để xây cất là 13.633.442 đ.

Ngoài ra còn các trụ sở khác như:

• Nhà In Caritas bên cạnh Nhà In Tân Định (từ lâu đời) để giúp huấn nghệ.
• Nhà sách Caritas (283 Iai Bà Trưng bên cạnh nhà sách Cha Vàng)
• Chẩn y viện (phía trước Nhà Thờ).

Nhận thấy công việc phục vụ và mục vụ cần phải đi vào các khu xóm, nhất là các xóm nghèo và đông dân trong họ đạo, Cha Nghi lần lượt cho sửa chữa hoặc xây dựng mới các Nhà Thờ, Trung Tâm xã hội và thành lập ba Chi Họ mới.

+ Những Nhà Thờ đó là:

• Nhà Thờ Xóm Lách (1951)
• Nhà Thờ Xóm Chùa (1963) Nhà Thờ Fatima (1966)
• Nhà Thờ Công Lý (1970)

+ Ba chi Họ mới là:

• Chi họ Fatima: thành lập ngày 14-8-1966
• Chi họ Cầu Mới : thành lập năm 1968
• Chi họ Công Lý: thành lập năm 1970.

Như thế mỗi ngày, ngoài 3 lễ tại Nhà Thờ Tân Định, còn có 5 lễ trong các Nhà Thờ ở các khu xóm để người già cả và trẻ em có thể dự Thánh lễ mà không phải đi xa.

Ngoài ra trong địa bàn Họ Tân Định, Cha Nicolas đã mua căn nhà số 54/30/70 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm làm trụ sở xã hội trị giá 397.000 đ. Nhà xã hội Yên Đổ được dùng làm trường học, nhà phát thuốc và Nhà Thờ vào những ngày Chúa nhật.

Với tư cách là Giám đốc Caritas, Cha Nicolas còn cất thêm 10 Nhà Thờ và 16 cơ sở xã hội mới ở những nơi khác trong địa phận Sài Gòn.

Việc xây cất những cơ sở mới, tạo thêm những môi trường hoạt động đi vào vùng dân nghèo: chẩn y viện, chương trình bất túc và bảo trợ thiếu nhi giúp đỡ cho những người thiếu thốn về mặt tinh thần và vật chất. Trẻ em có trường để học, những người đau ốm có nơi khám bệnh, người già hay các gia đình đông con được giúp đỡ, các thanh niên thiếu nữ nghèo được hướng dẫn nghề nghiệp (nhà in, các lớp cắt may, nữ công, y tá… và những chương trình huấn nghệ khác).

Tóm lại dưới thời Cha Nghi, Họ Đạo Tân Định trở thành một trung tâm cho những sinh hoạt đa dạng : chính trị, văn hóa, tôn giáo, xã hội và có một ảnh hưởng tầm vóc địa phận. Họ Đạo Tân Định có được những thay đổi và những tiến bộ đó có thể là do những nguyên nhân sau:

• Sự giúp đỡ tài chính của Hội Bác ái
• Đội ngũ nhân lực có khả năng và nhiệt tình
• Tài biết qui tụ và sử dụng người đúng chỗ của Cha Nghi.

Các linh mục phụ tá:

Dưới thời Cha Nghi làm Cha Sở Tân Định, ngoài Cha Giuse Thành và Cha Giuse Hùng là những Cha Phụ tá đã đến trước, lần lượt các Cha sau đây về giúp Họ Đạo:

• Ngày 7-9-1969, Cha Matthêu Lê Minh Châu, sau khi đi du học ở Louvain (Bỉ) về giúp họ đạo. Ngày 18-4-1971, Cha tạm nghỉ bệnh và ngày 6/6/1971 Cha về làm phụ tá ở Họ đạo Cầu Kho.
• Tháng 6-1966, Đức Cha cử Cha J.B. Lê đăng Niêm vừa chịu chức linh mục về giúp Tân Định. Đến năm 1969 Cha được đổi về làm Cha Sở Chợ Quán.
• Năm 1968 Cha Tôma Nguyễn văn Khiêm từ Cầu Kho đổi về làm cha phụ tá. Đến ngày 14-11-1971 Cha về làm Cha Sở ở Chợ Cầu.
• Tháng 8-1968, Cha Phêrô Nguyễn văn Hưởng vừa chịu chức được gọi về giúp họ đạo.
• Tháng 10-1968, Cha An Tôn Bùi Vĩnh Phước thuộc dòng Nazarít về tạm trú ở nhà xứ Tân Định và giúp cho Chi Họ Xóm Lách.
• Cuối tháng 12-1968, Cha Hùng lên đường du học tại Canada.
• Ngày 21-12-1969, Cha Giuse Thành đổi về Bắc Hà.
• Đầu năm 1970, Cha Phêrô Nguyễn văn Hưởng bị bệnh phải đi nghỉ, Đức TGM Phaolô Bình gởi Cha An Tôn Nguyễn văn Hoa vừa học xong tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X về giúp Họ Đạo ngày 13-6-1970. Cuối tháng 11/1970 Cha Nicolas Nghi cùng Cha An Tôn Hoa dẫn phái đoàn công giáo Việt Nam đi Manila đón Đức giáo hoàng Phaolô VI. Đây là lần đầu tiên một vị Giáo hoàng đến thăm Á Châu.
• Vào tháng 12-1970 Cha Rôbertô Nguyễn Thiện Tâm vừa mới du học tại Rôma về, được cử làm Phó xứ Tân Định. Ngày 2-2-1974 Cha về làm Cha Sở họ Thánh Phaolô vừa tách ra khỏi xứ đạo Vườn Xoài.
• Cha Nicolas vốn yêu thương anh em linh mục, nhất là anh em đang sống trong hoàn cảnh khó khăn. Vì thế ngày 14-4-1971, Cha J.B Huỳnh văn Huệ trước làm Phụ tá ở Cầu Kho, sau tạm trú ở Chủng viện, đã được mời về giúp Tân Định. Năm 1999, Cha về làm Cha Sở Họ Fatima Q.1
• Cuối tháng 8-1971 Cha J.B Huỳnh Công Minh phụ trách phong trào Thanh lao Công cũng về Tân Định. Sau này, Cha là Tổng Đại diện Tổng giáo phận TP. Hồ Chí Minh.
• Ngày 20-6-71, Cha Albertô Trần Phúc Nhân, phụ trách “Văn phòng liên lạc với anh em Ly khai” cũng đến đặt văn phòng tại họ Tân Định.
• Ngày 3-9-1971 Cha Micae Nguyễn văn Lộc từ Gò Vấp về làm phụ tá Tân Định, đến tháng 2/1974 Cha được mời về làm giáo sư Tiểu chủng viện Sài Gòn. Như thế năm 1971, Nhà xứ Tân Định có một cộng đoàn 8 linh mục, một con số rất cao đối với một họ đạo, cho dù là một xứ đạo có 17.000 giáo dân như xứ đạo Tân Định.
• Ngày 5-1-1974 Cha Augustinô Nguyễn văn Trinh một người con trong Họ Đạo vừa đậu bằng Tiến sĩ Thần học tại đại học Innsbruck (Áo) được gọi về làm giáo sư thần học tại Đại chủng viện Sài Gòn, đồng thời làm Cha Phụ tá Họ Tân Định. Ngày 30-12-1984, Cha đổi đi làm Cha Sở Họ Phaolô 3 và ngày 26-05-1991, Cha Sở Họ Vĩnh Hội Q.4
• Cũng trong thời gian này Cha Alexan Lại chư Khanh về tạm trú ở Tân Định trước khi đi Tuyến úy.
• Ngày 11-9-1974 Đức Tổng Giám Mục ban cho Họ Đạo Tân định thêm một Cha Phụ tá mới: Cha Giuse Trần văn Huân. Đây là Cha Phụ tá cuối cùng thời Đức Cha Nghi làm Cha Sở họ Tân Định.

Trích “Kỷ niệm 140 năm thành lập Giáo Xứ và 125 năm xây dựng Thánh Đường”